تحلیل ساختاری و محتوایی «حَدا» (لالایی منطقۀ سـرکویر)

یکی از کهن­ترین جنبه‌­های ادب شفاهی هر سرزمین، ترانه­های کودکان و به ویژه لالایی است. این سروده­ها نمایان­گر بخشی از آرمان­های جمعی و عواطف ملی است که از گذشته­های دور ریشه دوانیده، نسل به نسل ادامه یافته و تا زمان ما دوام یافته و جایگاه خود را حفظ کرده است. استفاده از سه هنر شعر و موسیقی و رقص، به همراه چاشنی عاطفه و مهر مادرانه، به این سنت بومی جنبه­هایی شگفت بخشیده است. در تداول مردم سرکویر استان سمنان ، به لالایی مادر برای فرزند به منظور خوابانیدن وی، «حَدا» می­گویند. این نوشتار می­کوشد با گردآوری و جمع­بندی مهم­ترین حَداهای رایج و شنیده­شده در این منطقۀ کویری، به تحلیل و بررسی ساختار و مضامین به کار رفته در آن و پیوند این سروده­ها با زندگی اجتماعی، وضعیت معیشتی، عقاید مذهبی و بافت فرهنگی گویشوران بپردازد و از این رهگذر، افزون بر شناساندن گوشه­ای از ادبیات نانوشتاری ایران، برای نخستین بار به معرفی و بررسی درون­مایۀ حَدا بپردازد.